«Λεφτά και υποσχέσεις. Επτά ιστορίες τραπεζιτών που διαμόρφωσαν τον κόσμο» του Paolo Zannoni που διαβάζει ο Tullio Fazzolari.
Μεταξύ των περισσότερο ή λιγότερο στείρων αντιπαραθέσεων των δύο τελευταίων δεκαετιών υπήρξε επίσης η αντίθεση μεταξύ της πραγματικής οικονομίας και της χρηματοπιστωτικής οικονομίας. Και ίσως ήταν αναπόφευκτο. Η υπεροχή που επιτυγχάνεται από τις χρηματοπιστωτικές αγορές θεωρείται σχεδόν απειλή για τις παραγωγικές δραστηριότητες. Οι κερδοσκοπικές φούσκες και τα μάλλον απερίσκεπτα μέσα όπως τα παράγωγα έχουν προκαλέσει θεμιτή δυσπιστία. Μόλις περάσει η εποχή των οικονομικών υπερβολών, μπορούμε επιτέλους να πούμε ότι η αντίθεση δεν έχει λόγο ύπαρξης. Χωρίς τράπεζες και χρηματιστήρια η πραγματική οικονομία δεν θα πήγαινε πουθενά. Και έτσι ήταν και στο παρελθόν. Ο Paolo Zannoni το αποδεικνύει με «Χρήματα και υποσχέσεις. Επτά ιστορίες τραπεζιτών που διαμόρφωσαν τον κόσμο» (Rizzoli, 336 σελίδες, 20 ευρώ). Και χωρίς αμφιβολία είναι μια προσέγγιση τόσο πρωτότυπη όσο και ενδιαφέρουσα να αφηγηθεί κανείς την αληθινή ιστορία της οικονομίας. Αρκεί να πούμε ότι ο Πύργος της Πίζας δεν θα είχε χτιστεί ποτέ αν δεν υπήρχε καινοτόμος οικονομική δραστηριότητα τον 12ο αιώνα. Ωστόσο, η Opera del Duomo, η οποία είχε το καθήκον να χτίσει τον νέο καθεδρικό ναό, δεν είχε κεφάλαιο. Και για ένα καθολικό ίδρυμα απαγορευόταν αυστηρά η προσφυγή στο χρέος γιατί, τουλάχιστον τυπικά, η τοκογλυφία είναι αμαρτία. Ο τρόπος άντλησης χρηματοδότησης βρέθηκε μέσα από ένα πολύπλοκο σύστημα εμπορικών συναλλαγών. Η άφιξη των χρημάτων θεωρήθηκε θαύμα και δεν είναι τυχαίο ότι οι Πισάνοι ονόμασαν την πλατεία μπροστά από τον καθεδρικό ναό Piazza dei Miracoli. Αλλά πάνω από όλα ήταν η αρχή μιας ακμάζουσας τραπεζικής δραστηριότητας και ήταν ακριβώς στην Πίζα τους επόμενους αιώνες που γεννήθηκε η εταιρική τραπεζική. Με άλλα λόγια, τον δέκατο τέταρτο αιώνα είχαν ήδη καταλάβει ότι οι τράπεζες υποστηρίζουν τις επιχειρήσεις.
Η ιστορία συνεχίζεται με μια άλλη μεγάλη ναυτική δημοκρατία. Η Βενετία έχει διαφορετικές ανάγκες. Η πρωτεύουσα είναι απαραίτητη για την κατασκευή πλοίων και κανονιών με τα οποία μπορεί να υπερασπιστεί τις κτήσεις της στην ανατολική Μεσόγειο, τα οποία είναι ζωτικής σημασίας για την οικονομία της Serenissima. Οι συνδέσεις μεταξύ του νομισματοκοπείου και του Banco Giro είναι η φόρμουλα για την έναρξη της επίλυσης του προβλήματος. Ένα άλλο κεφάλαιο του «Money and Promises» διαδραματίζεται στη Νάπολη την περίοδο της ισπανικής κυριαρχίας. Και σε αυτή την περίπτωση είναι η είσπραξη φόρων που γεννά νέες μορφές τραπεζικής δραστηριότητας. Το ταξίδι του Zannoni στο χρόνο συνεχίζεται στις Ηνωμένες Πολιτείες και στην πράξη είναι η ιστορία της γέννησης του δολαρίου και είναι ο Alexander Hamilton, ο πρώην βοηθός του George Washington που αργότερα έγινε υπουργός Οικονομικών, ο οποίος κατανοεί πλήρως την ανάγκη για ποιο θα γίνει το πιο ισχυρό νόμισμα στον κόσμο. Ακόμη πιο εκπληκτική είναι η σοβιετική αντίληψη για την τράπεζα. Μετά την κατάκτηση της εξουσίας με την Οκτωβριανή Επανάσταση, δεν είναι πλέον ένα απαίσιο όργανο του καπιταλισμού. Ο Λένιν θέλει μια ενιαία προφανώς κρατική τράπεζα και δεν διστάζει να την ορίσει ως τη ραχοκοκαλιά του σοσιαλισμού. Τελικά φαίνεται ξεκάθαρο ότι το «Money and Promises» έχει το σπάνιο χαρακτηριστικό να περιγράφει την οικονομία με απολαυστικό τρόπο.
Αυτή είναι μια αυτόματη μετάφραση μιας ανάρτησης που δημοσιεύτηκε στο Start Magazine στη διεύθυνση URL https://www.startmag.it/economia/le-monete-hanno-coniato-le-economie/ στις Sun, 05 May 2024 05:33:07 +0000.