Στις 26 Απριλίου 2024, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπέβαλε πρόταση προς το Συμβούλιο να συνάψει τη Συμφωνία Σύνδεσης (ΣΣ) μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ανδόρας και του Αγίου Μαρίνου. Σε δελτίο τύπου , η Επιτροπή υπογράμμισε ότι η ΑΑ θα παρέχει πρόσβαση στην εσωτερική αγορά της ΕΕ συγκρίσιμη με τη Νορβηγία, την Ισλανδία και το Λιχτενστάιν στο πλαίσιο της Συμφωνίας ΕΟΧ, δηλαδή την πιο εκτεταμένη μορφή ενσωμάτωσης τρίτων χωρών στην εσωτερική αγορά της ΕΕ . Ωστόσο, η ΑΑ με την Ανδόρα και τον Άγιο Μαρίνο προχωρά ένα ακόμη βήμα παραπέρα και εισάγει με άνευ προηγουμένου τρόπο την εποπτεία και τη δικαιοδοσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Δικαστηρίου (ΔΕΕ) στο πλαίσιο συμφωνίας σύνδεσης.
Όπως αναγνώρισε ο Επίτροπος της ΕΕ Šefčovič, η AA θα αποτελέσει « την πιο ολοκληρωμένη συμφωνία που θα έχει η ΕΕ με οποιαδήποτε τρίτη χώρα », υπερβαίνοντας το πεδίο, το περιεχόμενο και το βάθος των υφιστάμενων συμφωνιών σύνδεσης. Αυτό εγείρει το ερώτημα πόσο μακριά μπορεί να προχωρήσει η ΕΕ στο πλαίσιο της αρμοδιότητας σύνδεσης που ορίζεται στο άρθρο 217 της ΣΛΕΕ για την ενσωμάτωση τρίτων χωρών στην έννομη τάξη της ΕΕ. Αυτή η ανάρτηση ιστολογίου υποστηρίζει ότι η ΑΑ προχωρά ακόμη ένα βήμα παραπέρα στην πρακτική σύνδεσης της ΕΕ ενσωματώνοντας σε μεγάλο βαθμό την Ανδόρα και τον Άγιο Μαρίνο στις διαδικασίες ενώπιον του ΔΕΕ, στο βαθμό που η Ένωση μπορεί πλέον να έχει εξαντλήσει πλήρως τις αρμοδιότητές της όσον αφορά τη σύνδεση. βάθος ολοκλήρωσης που μπορεί να προσφέρει σε τρίτες χώρες.
Η δικαστική ένταξη της Ανδόρας και του Αγίου Μαρίνου στην έννομη τάξη της ΕΕ
Η ΑΑ με την Ανδόρα και τον Άγιο Μαρίνο ενσωματώνει και τις δύο χώρες σε μεγάλο βαθμό στους μηχανισμούς επιβολής που προβλέπονται στην έννομη τάξη της ΕΕ. Στον τομέα του δικαίου του ανταγωνισμού, τα άρθρα 40 και 46 της αντίστοιχης ΠΣ εξουσιοδοτούν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να επιβάλλει τους κανόνες ανταγωνισμού εντός της διευρυμένης εσωτερικής αγοράς που έχει θεσπίσει η ΑΑ και να επανεξετάζει όλες τις νέες και υφιστάμενες κρατικές ενισχύσεις που χορηγούνται από την Ανδόρα και τον Άγιο Μαρίνο. Εάν η Ανδόρα ή ο Άγιος Μαρίνος δεν συμμορφωθούν με τις αποφάσεις της Επιτροπής για τις κρατικές ενισχύσεις, η Επιτροπή μπορεί να κινήσει απευθείας διαδικασία επί παραβάσει ενώπιον του ΔΕΕ. Αυτό αντιστοιχεί στο άρθρο 108 παράγραφος 2 της ΣΛΕΕ, το οποίο επιτρέπει στην Επιτροπή να φέρει αμέσως τα κράτη μέλη της ΕΕ που δεν συμμορφώνονται με τις αποφάσεις της για κρατικές ενισχύσεις, ενώπιον του ΔΕΕ χωρίς προηγουμένως να χρειαστεί να στείλει προειδοποιητική επιστολή και αιτιολογημένη γνώμη. με το άρθρο 258 ΣΛΕΕ.
Εκτός από το δίκαιο του ανταγωνισμού, πιθανές διαφορές σχετικά με την εσφαλμένη ή μη εφαρμογή των σχετικών κανόνων της ΕΕ θα αντιμετωπίζονται πρώτα από τη Μεικτή Επιτροπή που έχει συσταθεί από την ΑΑ. Εάν η Μεικτή Επιτροπή δεν είναι σε θέση να βρει λύση εντός έξι μηνών από την πρώτη συνεδρίασή της, οποιοδήποτε από τα μέρη μπορεί να αποφασίσει να παραπέμψει το θέμα στο ΔΕΕ σύμφωνα με το άρθρο 90 της AA. Αυτό διαφέρει από τη Συμφωνία ΕΟΧ, η οποία απαιτεί τη συναίνεση όλων των συμβαλλομένων μερών να παραπέμψουν το θέμα στο ΔΕΕ (βλ. άρθρο 111 παράγραφος 3 της συμφωνίας ΕΟΧ). Επιπλέον, τα άρθρα 92 και 93 του AA επιτρέπουν στην Ανδόρα και τον Άγιο Μαρίνο, καθώς και στους κατοίκους τους, παρόμοια πρόσβαση στο ΔΕΕ όπως τα κράτη μέλη της ΕΕ και οι πολίτες της ΕΕ προβλέποντας αγωγή λόγω παραλείψεως και αγωγή αποζημίωσης κατά Όργανα, φορείς και υπηρεσίες της ΕΕ παρόμοια με τα άρθρα 265 και 268 της ΣΛΕΕ.
Όσον αφορά την εγκυρότητα του δικαίου της ΕΕ, το άρθρο 91 παράγραφος 1 της AA υπογραμμίζει την αποκλειστική δικαιοδοσία του ΔΕΕ επί της νομιμότητας του δικαίου της ΕΕ προκειμένου να διασφαλιστεί η αυτονομία της έννομης τάξης της ΕΕ. Όταν μια πράξη της ΕΕ απευθύνεται στον Άγιο Μαρίνο ή την Ανδόρα ή σε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που κατοικεί ή είναι εγκατεστημένο εκεί, το άρθρο 91 δεύτερο εδάφιο ορίζει ότι κάθε έλεγχος της εγκυρότητας τέτοιων πράξεων πρέπει να επαφίεται στο ΔΕΕ σύμφωνα με το προσφυγή ακυρώσεως βάσει του άρθρου 263 ΣΛΕΕ. Ένα από τα ανοιχτά ερωτήματα, τα οποία θα πρέπει να διευκρινίσει το ΔΕΕ στο μέλλον, αφορά το καθεστώς της Ανδόρας και του Αγίου Μαρίνου στο πλαίσιο του άρθρου 263 ΣΛΕΕ, ιδίως όταν η πράξη της ΕΕ δεν απευθύνεται απευθείας σε αυτές – σε περίπτωση γενικής εφαρμογής πράξης της ΕΕ. Δεδομένου του βάθους της ολοκλήρωσης της ΑΑ, θα πρέπει η Ανδόρα και ο Άγιος Μαρίνος να εξομοιωθούν με τα κράτη μέλη της ΕΕ και να αντιμετωπίζονται ως προνομιούχα μέρη σύμφωνα με το άρθρο 263 παράγραφος 2 της ΣΛΕΕ; Εάν ναι, θα έχουν άμεση πρόσβαση στο ΔΕΕ και δεν θα χρειάζεται να αποδείξουν ότι πληρούν τις πιο επαχθείς προϋποθέσεις να τους αφορά άμεσα ή/και ατομικά η πράξη της ΕΕ σύμφωνα με το άρθρο 263 παράγραφος 4 της ΣΛΕΕ.
Το άρθρο 6 του Πρωτοκόλλου 24 της Συμφωνίας ΕΟΧ παρέχει ρητά στη Νορβηγία, την Ισλανδία και το Λιχτενστάιν το καθεστώς του προνομιούχου μέρους για αγωγές ακύρωσης ενώπιον του ΔΕΕ, αλλά μόνο σε περίπτωση ορισμένων αποφάσεων της Επιτροπής στον τομέα των συγκεντρώσεων. Η ΑΑ με την Ανδόρα και τον Άγιο Μαρίνο φαίνεται να πηγαίνει πολύ πέρα από αυτό, δίνοντάς τους το καθεστώς του προνομιούχου κόμματος με γενικότερο τρόπο. Το άρθρο 95 της ΑΑ υπαινίσσεται προς αυτή την κατεύθυνση, ορίζοντας ότι κάθε αγωγή ενώπιον του ΔΕΕ δυνάμει των άρθρων 90 έως 94, συμπεριλαμβανομένης της διάταξης ότι κάθε έλεγχος της νομιμότητας των πράξεων της ΕΕ εμπίπτει στην αποκλειστική δικαιοδοσία του ΔΕΕ, υπόκειται σε τους ίδιους διαδικαστικούς κανόνες με αυτούς που προβλέπονται στη ΣΛΕΕ. Επιπλέον, το άρθρο 10 του Πρωτοκόλλου Πλαισίου 1 ορίζει ότι τα δικαιώματα που απονέμονται στα κράτη μέλη της ΕΕ θεωρείται ότι παρέχονται στον Άγιο Μαρίνο και την Ανδόρα. Μέχρι στιγμής, παρόμοιοι ισχυρισμοί της Ελβετίας, ωστόσο, έχουν αποφευχθεί από το ΔΕΕ. Σε κάθε περίπτωση, ακόμη και αν η Ανδόρα και ο Άγιος Μαρίνος δεν μπορούν να θεωρηθούν προνομιούχα μέρη σύμφωνα με το άρθρο 263 παράγραφος 2 της ΣΛΕΕ, θα εξακολουθούν να μπορούν να προσφεύγουν στο άρθρο 263 παράγραφος 4 της ΣΛΕΕ. Όπως αναγνώρισε το ΔΕΕ στην υπόθεση Βενεζουέλα κατά Συμβουλίου , τρίτες χώρες μπορούν επίσης να ασκήσουν προσφυγή ακύρωσης κατά πράξεων του δικαίου της ΕΕ δυνάμει του άρθρου 263 παράγραφος 4 της ΣΛΕΕ, υπό τον όρο ότι πληρούν τις προϋποθέσεις που ορίζονται σε αυτό.
Τέλος, το άρθρο 94 της AA επαναλαμβάνει τη διαδικασία της προδικαστικής παραπομπής του άρθρου 267 ΣΛΕΕ. Η διάταξη αυτή ορίζει ότι τα εθνικά δικαστήρια της Ανδόρας και του Αγίου Μαρίνου μπορούν, ή στην περίπτωση των ανώτατων δικαστηρίων, πρέπει να ζητήσουν προδικαστική απόφαση από το ΔΕΕ όταν τίθεται ζήτημα σχετικά με την ερμηνεία της ΑΑ ή το κύρος της δίκαιο της ΕΕ. Αυτή η πλήρης ενσωμάτωση της Ανδόρας και του Αγίου Μαρίνου στη διαδικασία προδικαστικής παραπομπής προχωρά πολύ περισσότερο από ό,τι απαιτείται από το νόμο σύμφωνα με το δίκαιο της ΕΕ και την πρακτική που ίσχυε μέχρι σήμερα στις συμφωνίες σύνδεσης. Στη γνώμη 1/91 , το ΔΕΕ διευκρίνισε ότι οι διεθνείς συμφωνίες μπορούν να παρέχουν στα εθνικά δικαστήρια τρίτων χωρών τη δυνατότητα να παραπέμψουν προδικαστική παραπομπή στο ΔΕΕ. Ωστόσο, το δίκαιο της ΕΕ δεν απαιτεί ορισμένα δικαστήρια (ιδίως τα ανώτατα δικαστήρια) να υποχρεούνται να το πράξουν. Ωστόσο, η τελευταία AA εισάγει ξεκάθαρα αυτή την υποχρέωση στα εθνικά ανώτατα δικαστήρια της Ανδόρας και του Αγίου Μαρίνου.
Φτάνοντας τα όρια της αρμοδιότητας σύνδεσης της ΕΕ
Η ΑΑ με την Ανδόρα και τον Άγιο Μαρίνο καθιερώνει την πιο εκτεταμένη (δικαστική) ένταξη τρίτων χωρών στην ΕΕ νομικά ή μέχρι στιγμής. Σε διάφορους τομείς του δικαίου της ΕΕ, η Ανδόρα και ο Άγιος Μαρίνος θα εξισωθούν σε μεγάλο βαθμό με τα κράτη μέλη της ΕΕ, τόσο όσον αφορά τους ουσιαστικούς κανόνες που ισχύουν και στις δύο χώρες όσο και όσον αφορά τις δικαστικές διαδικασίες επιβολής. Δεδομένης της εκτεταμένης τομεακής ολοκλήρωσης της ένωσης που ιδρύθηκε με την Ανδόρα και τον Άγιο Μαρίνο, θα μπορούσε κανείς σχεδόν να μιλήσει για de facto «μερική ένταξη στην ΕΕ», χωρίς όμως δικαίωμα ψήφου για την έγκριση της νέας νομοθεσίας της ΕΕ. Υπό το πρίσμα της αυτονομίας λήψης αποφάσεων της ΕΕ , οι εξουσίες λήψης αποφάσεων αποτελούν αναγκαστικά όφελος που συνδέεται με την ένταξη στην ΕΕ.
Θολώνοντας τα όρια μεταξύ της ιδιότητας μέλους της ΕΕ και του καθεστώτος τρίτης χώρας, αυτό θέτει το ερώτημα ως προς τα όρια της αρμοδιότητας σύνδεσης της ΕΕ. Το άρθρο 217 της ΣΛΕΕ επιτρέπει στην Ένωση να συνάψει με μία ή περισσότερες τρίτες χώρες συμφωνία για την ίδρυση σύνδεσης που περιλαμβάνει αμοιβαία δικαιώματα και υποχρεώσεις, κοινή δράση και ειδικές διαδικασίες. Στο Demirel , το ΔΕΕ διευκρίνισε ότι αυτή η διάταξη εξουσιοδοτεί την ΕΕ να εγγυάται δεσμεύσεις έναντι τρίτων χωρών σε όλους τους τομείς που καλύπτονται από τις Συνθήκες. Ωστόσο, όπως τόνισε το ΔΕΕ στην υπόθεση ΗΒ κατά Συμβουλίου (Τουρκία) , η διάταξη αυτή δεν επιτρέπει στην Ένωση να συνάπτει συμφωνίες σύνδεσης που υπερβαίνουν τις εξουσίες που της έχουν ανατεθεί. Όπως προκύπτει από το άρθρο 49 ΣΕΕ, η τελική απόφαση για την πρόσβαση τρίτων χωρών στην ΕΕ παραμένει προνόμιο των κρατών μελών της ΕΕ. Ως εκ τούτου, παρόλο που το άρθρο 217 της ΣΛΕΕ επιτρέπει στην Ένωση να ενσωματώνει τρίτες χώρες στη νομική τάξη της ΕΕ με εκτεταμένο τρόπο, η ΕΕ θα πρέπει να φυλάσσει την (ολοένα και πιο λεπτή) γραμμή μεταξύ της ιδιότητας μέλους της ΕΕ και του καθεστώτος τρίτης χώρας. Μέσω της πλήρους ενσωμάτωσης της Ανδόρας και του Αγίου Μαρίνου σε επιλεγμένους τομείς του δικαίου της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της υπαγωγής τους σε μεγάλο βαθμό στις αντίστοιχες διαδικασίες ενώπιον του ΔΕΕ, η προβλεπόμενη ΑΑ εισάγει μια άνευ προηγουμένου (δικαστική) ενοποίηση τρίτων χωρών. Στο βαθμό που εξομοιώνονται σε μεγάλο βαθμό με τα κράτη μέλη της ΕΕ, αλλά χωρίς το δικαίωμα ψήφου ως προνόμιο που επιφυλάσσεται στα κράτη μέλη της ΕΕ, η ΕΕ φαίνεται να έχει πλησιάσει, αν όχι πλήρως, τα όρια της αρμοδιότητάς της σύνδεσης όσον αφορά το βάθος ολοκλήρωσης που μπορεί να προσφέρει σε τρίτες χώρες.
Αυτή είναι μια αυτόματη μετάφραση μιας ανάρτησης που δημοσιεύτηκε στο Verfassungsblog στη διεύθυνση URL https://verfassungsblog.de/andorra-and-san-marino/ στις Tue, 07 May 2024 08:31:05 +0000.