Την περασμένη εβδομάδα, ο Ευρωπαίος Επίτροπος Μπρετόν δέχτηκε ένα χαστούκι στον καρπό από τα στελέχη της επιτροπής. Αφού (πολιτικά μη συνετός) επέκρινε τη διαδικασία εκλογής της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ως ηγετικής υποψηφιότητας του ΕΛΚ στο X (επίσημα Twitter), ο Γενικός Γραμματέας της Επιτροπής δεν μάσησε τα λόγια του υπενθυμίζοντάς του τις υποχρεώσεις του βάσει της νομοθεσίας της ΕΕ και τις πιθανές κυρώσεις για παραβιάζοντάς τα. Σε αυτήν την ανάρτηση, υποστηρίζω ότι δεν μπορεί κανείς να ερμηνεύσει τα καθήκοντα των Μελών της Επιτροπής ως απαγόρευση πολιτικών εκφράσεων οποιουδήποτε είδους.
Τι συνέβη?
Στις 7 Μαρτίου, μια ανάρτηση στο X του Thierry Breton , Ευρωπαίου Επιτρόπου για την Εσωτερική Αγορά, έγινε πρωτοσέλιδο. Σε απάντηση στον διορισμό της σημερινής Προέδρου της Επιτροπής Ursula von der Leyen ως επικεφαλής υποψηφίου του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ) στις επερχόμενες εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, έγραψε μέσω του προσωπικού του λογαριασμού στο Twitter:
Παρά τις ιδιότητές της, η Ursula von der Leyen υπερψηφίζεται από το δικό της κόμμα. Το πραγματικό ερώτημα τώρα είναι: «Είναι δυνατόν να (ξανα)ανατεθεί η διοίκηση της Ευρώπης στο ΕΛΚ για άλλα 5 χρόνια ή 25 συνεχόμενα χρόνια;» Το ίδιο το ΕΛΚ δεν φαίνεται να πιστεύει στον υποψήφιο του.
Την περασμένη εβδομάδα, το POLITICO έλαβε ένα email που κυκλοφόρησε από τον Γενικό Γραμματέα της Επιτροπής μεταξύ των Επιτρόπων, το οποίο τους υπενθύμιζε ότι «τα μέλη της Επιτροπής πρέπει να συμπεριφέρονται με ακεραιότητα και διακριτικότητα … και ότι δεν πρέπει να ενεργούν ή να εκφράζονται, με οποιοδήποτε μέσο, με τρόπο δυσμενή επηρεάζει την αντίληψη του κοινού για την ανεξαρτησία τους». Το μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου συνέχισε υπενθυμίζοντας τις κυρώσεις για ενδεχόμενη μη συμμόρφωση με αυτές τις υποχρεώσεις, όπως ορίζονται στο άρθρο 245 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), δηλαδή για την απομάκρυνση από τα καθήκοντά του ή τη στέρηση ενός Επιτρόπου τη σύνταξή τους ή άλλες παροχές.
Καθήκοντα μελών της Επιτροπής
Οι υποχρεώσεις αυτές καθορίζονται, σε γενικές γραμμές, στις Συνθήκες. Το άρθρο 17 παράγραφος 3 παράγραφος 3 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ) και το άρθρο 245 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ απαιτούν από τα μέλη να ενεργούν με πλήρη ανεξαρτησία και – μάλλον ταυτολογικά – να απέχουν από «κάθε ενέργεια ασυμβίβαστη με τα καθήκοντά τους ".
Προκειμένου να διευκρινιστεί το περιεχόμενο αυτών των ασαφών διατάξεων, η Επιτροπή ενέκρινε έναν Κώδικα Δεοντολογίας για τα μέλη της με απόφαση το 2018. Ο Κώδικας Δεοντολογίας αφορά κυρίως την εσωτερική οργάνωση της Επιτροπής και επομένως, κατ' αρχήν, δεν είναι νόμιμος δεσμευτικός. Ωστόσο, συνιστά εθελοντική δέσμευση των μελών της Επιτροπής να τηρούν τους κανόνες που ορίζονται σε αυτήν. Το Δικαστήριο της ΕΕ (ΔΕΕ) είχε προηγουμένως αποδεχθεί ότι τέτοιες δεσμεύσεις, ακόμη και αν χρησιμεύουν κυρίως ως μέτρο εσωτερικής οργάνωσης, μπορούν να αναθέτουν υποχρεώσεις στην Επιτροπή. Αναμφισβήτητα, το ΔΕΕ θα στηριζόταν επομένως στις προδιαγραφές που ορίζονται στον Κώδικα Δεοντολογίας, εάν κληθεί να ερμηνεύσει τα Άρθρα. 17(3)(3) ΣΕΕ και 245(1) ΣΛΕΕ.
Μεταξύ των υποχρεώσεων που απορρέουν από το πρωτογενές δίκαιο, όπως προσδιορίζονται στον Κώδικα Δεοντολογίας, δύο είναι σημαντικές για την αξιολόγηση του σχολίου του Breton: το καθήκον της ανεξαρτησίας και το καθήκον του περιορισμού .
Το καθήκον της ανεξαρτησίας
Τέχνες. Το 17(3)(3) ΣΕΕ και το 245(1) ΣΛΕΕ προσδιορίζουν μόνο την απαίτηση ανεξαρτησίας μέσω της ρητής απαγόρευσης των κρατών μελών να επηρεάζουν τους Επιτρόπους. Αυτό υποδηλώνει ότι η «ανεξαρτησία» κατά την έννοια αυτών των διατάξεων περιορίζεται στην ελευθερία από εξωτερικούς περιορισμούς. Ωστόσο, μια ολοκληρωμένη συστηματική ερμηνεία πρέπει να λάβει υπόψη και τις Τέχνες. 9 και 10(4) ΣΕΕ, από τις οποίες το ΔΕΕ συνήγαγε το δικαίωμα των πολιτικών κομμάτων σε ευρωπαϊκό επίπεδο για ίση μεταχείριση . Επομένως, η Επιτροπή και τα μέλη της πρέπει να διασφαλίσουν, τόσο με τις ενέργειές τους όσο και με τις παρατηρήσεις τους, ότι όλα τα πολιτικά κόμματα έχουν ίσες ευκαιρίες να επιτύχουν στις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Αυτή η ανάγνωση επιβεβαιώνεται από την απόφαση του Πρωτοδικείου στην υπόθεση Kvaerner Warnow Werft . Στην περίπτωση αυτή, ο αιτών αμφισβήτησε την απόφαση της Επιτροπής με το αιτιολογικό ότι ο απερχόμενος Πρόεδρος Santer και ο Επίτροπος Bonino συμμετείχαν στην ψηφοφορία, παρόλο που είχαν εκλεγεί στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και είχαν ήδη εκφράσει την πρόθεσή τους να αναλάβουν την εντολή. Το Δικαστήριο έκρινε ότι αυτό από μόνο του ήταν ανεπαρκές για να αποδείξει την απώλεια της ανεξαρτησίας, αναγνωρίζοντας έτσι σιωπηρά ότι η πολιτική ανάμειξη σε μεγαλύτερη κλίμακα θα μπορούσε να παραβιάζει το καθήκον της ανεξαρτησίας. Γενικότερα, το Δικαστήριο έκρινε στην υπόθεση Επιτροπή κατά Cresson ότι τα μέλη της Επιτροπής πρέπει «να διασφαλίζουν ότι το γενικό συμφέρον της [Ένωσης] υπερισχύει ανά πάσα στιγμή… έναντι των προσωπικών συμφερόντων». Από αυτές τις αποφάσεις, μπορεί κανείς εύλογα να συμπεράνει ότι το ΔΕΕ θα εξετάσει την απώλεια της ανεξαρτησίας μόνο σε περίπτωση σύγκρουσης συμφερόντων, δηλαδή όταν οι προσωπικές απόψεις ενός μέλους θα μπορούσαν να έχουν πραγματικό αντίκτυπο στον τρόπο με τον οποίο ενεργούν υπό τη θεσμική του ιδιότητα.
Στην ανάρτηση του Μπρετόν, είναι εμφανής η κριτική για τον τρόπο του ΕΛΚ να προτείνει έναν κορυφαίο υποψήφιο και μια υποκείμενη προσωπική τάση ενάντια στην τρέχουσα προεκλογική εκστρατεία του κόμματος. Ωστόσο, στις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, η Επιτροπή περιορίζεται σε έναν παθητικό ρόλο: η οργάνωση ανατίθεται κατά κύριο λόγο στα κράτη μέλη (βλ. άρθρο 8 του εκλογικού νόμου της ΕΕ ) ενώ τα αποτελέσματα πιστοποιούνται από το ίδιο το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ( βλέπε άρθρο 12 του εν λόγω νόμου). Ο ίδιος ο εκλογικός νόμος μπορεί να τροποποιηθεί μόνο μέσω ειδικής νομοθετικής διαδικασίας που ορίζεται στο άρθρο 223 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ χωρίς τη συμμετοχή της Επιτροπής. Συνεπώς, το θεσμικό πλαίσιο της νομοθεσίας της ΕΕ δεν παρέχει στην Επιτροπή εξουσίες που θα της επέτρεπαν να επηρεάσει το αποτέλεσμα των εκλογών. Συνεπώς, είναι απίθανο ο Breton να έχει σύγκρουση συμφερόντων ως μέλος της Επιτροπής.
Το σχόλιό του είναι επομένως ανεπαρκές για να αμφισβητηθεί η ανεξαρτησία του.
Το καθήκον της συγκράτησης
Το καθήκον του περιορισμού μπορεί να συναχθεί από την απαγορευτική απαγόρευση «οποιασδήποτε ενέργειας ασύμβατης με τα καθήκοντά τους» σύμφωνα με τα Άρθρα. 17(3)(3) ΣΕΕ και 245(1) ΣΛΕΕ. Το ΔΕΕ ερμήνευσε αυτές τις διατάξεις αόριστα ως υποχρέωση των Επιτρόπων « να συμπεριφέρονται με τρόπο που είναι πέρα για πέρα μάτι ».
Πιο συγκεκριμένα, ο Κώδικας Δεοντολογίας ορίζει στο άρθρο 2 παράγραφος 5 ότι οι Επίτροποι «δεν πρέπει να ενεργούν ή να εκφράζονται, με οποιοδήποτε μέσο, με τρόπο που επηρεάζει αρνητικά τη δημόσια αντίληψη για την ανεξαρτησία τους, την ακεραιότητά τους ή την αξιοπρέπειά τους γραφείο», το οποίο υποχρεούνται επίσης να προστατεύουν σύμφωνα με το άρθρο 2 παράγραφος 2. Συνεπώς, το άρθρο 5 παράγραφος 1 επιβάλλει την υποχρέωση «να ενεργούν και να εκφράζονται με τον περιορισμό που απαιτεί το αξίωμά τους».
Για το συγκεκριμένο πλαίσιο των επερχόμενων εκλογών για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το άρθρο 10 παράγραφος 2 επιτρέπει ρητά στα μέλη της Επιτροπής να είναι υποψήφιοι, με την επιφύλαξη προηγούμενης ενημέρωσης του Προέδρου (άρθρο 10 παράγραφος 3) και την απαγόρευση χρήσης ανθρώπινους ή υλικούς πόρους της Επιτροπής για δραστηριότητες που συνδέονται με την προεκλογική εκστρατεία (άρθρο 10 παράγραφος 5).
Σύμφωνα με το άρθρο 10 παράγραφος 6, τα μέλη που δεν είναι υποψήφιοι για εκλογή θα απέχουν από δηλώσεις εκ μέρους οποιουδήποτε πολιτικού κόμματος στα οποία είναι μέλη. Η αιτιολογική σκέψη 14 υπενθυμίζει, ωστόσο, ότι τα ατομικά δικαιώματα (τα οποία περιλαμβάνουν την ελευθερία της έκφρασης όπως κατοχυρώνεται στο άρθρο 11 παράγραφος 1 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ) πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά την εφαρμογή του Κώδικα Δεοντολογίας. Συνεπώς, το άρθρο 10 παράγραφος 6 διευκρινίζει ότι «δεν θίγει το δικαίωμα των μελών να εκφράζουν τις προσωπικές τους απόψεις».
Επομένως, πρέπει να ληφθούν υπόψη αρκετοί παράγοντες για να καθοριστεί εάν η θέση του Breton παραβιάζει το καθήκον του περιορισμού.
Το πρώτο είναι ο λογαριασμός από τον οποίο στάλθηκε η ανάρτηση. Ο Μπρετόν χρησιμοποίησε έναν λογαριασμό στο όνομά του ("@ThierryBreton"). Αν και ο τίτλος του λογαριασμού περιλαμβάνει την περιγραφή «Commissaire européen», δεν συνδέεται με τη θεσμική ικανότητα του Breton (βλ. αντίθετα, το θεσμικό προφίλ του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Charles Michel «@eucopresident»). Οι κατευθυντήριες γραμμές του Προέδρου της Επιτροπής για τα ηθικά πρότυπα για τα μέλη που συμμετέχουν στις ευρωπαϊκές εκλογές (σελ. 4) προτρέπουν τα μέλη να μην χρησιμοποιούν τον τίτλο τους ή την οπτική ταυτότητα της Επιτροπής σε δραστηριότητες που συνδέονται με την προεκλογική τους εκστρατεία. Ωστόσο, δεδομένου ότι ο Μπρετόν δεν είναι υποψήφιος στις επερχόμενες εκλογές, αυτό το πρότυπο δεν ισχύει για αυτόν. Αντίθετα, θα φαινόταν παράλογο να του ζητηθεί να αφαιρέσει τον τίτλο του από τον τίτλο του προσωπικού του προφίλ για μια περιστασιακή δήλωση που συνδέεται με τις εκλογές.
Ο δεύτερος παράγοντας είναι η συμβατότητα της δήλωσης του Μπρετόν με το καθήκον της συλλογικότητας. Το άρθρο 5 παράγραφος 1 του Κώδικα Δεοντολογίας απαιτεί από τα Μέλη να είναι πιστά προς την Επιτροπή και να απέχουν από την κοινοποίηση διαφορών εντός του σώματος των επιτρόπων σχετικά με τις πολιτικές της Επιτροπής (βλ. επίσης άρθρο 5 παράγραφοι 2 και 4). Ωστόσο, η ανάρτηση του Μπρετόν δεν ήταν ένα σχόλιο για την τρέχουσα Επιτροπή αλλά για την προεκλογική εκστρατεία του ΕΛΚ και, επιπλέον, σκόπιμα σεβασμό προς την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν («παρά τις ιδιότητές της»).
Τέλος, το περιεχόμενο και η διατύπωση της ανάρτησης δεν πρέπει να επηρεάζουν αρνητικά την αξιοπρέπεια του γραφείου του Επιτρόπου. Δεδομένου του εγγενώς πολιτικού ρόλου της Επιτροπής στο θεσμικό πλαίσιο της ΕΕ, ο ισχυρισμός ότι τα μέλη της δεν πρέπει να σχολιάζουν επίκαιρες πτυχές της ευρωπαϊκής πολιτικής συνολικά είναι δύσκολο να δικαιολογηθεί. Αντίθετα, η καταλληλότερη προσέγγιση είναι να επιτραπεί ο πολιτικός λόγος, επιμένοντας παράλληλα στη μετριοπάθεια στον τρόπο με τον οποίο τα μέλη εκφράζουν τις προσωπικές τους απόψεις. Είναι αλήθεια ότι η ανάρτηση του Μπρετόν επικρίνει τη διαδικασία διορισμού του ΕΛΚ και την εκλογική του εκστρατεία ευρύτερα. Ωστόσο, η νηφάλια γλώσσα, η ρητορική ερώτηση και η αντιστάθμιση της τελικής της δήλωσης («δεν φαίνεται να πιστεύει», η υπογράμμιση προστέθηκε) μετριάζουν επαρκώς τη θέση ώστε να μην βλάψουν την αξιοπρέπεια του αξιώματος του Επιτρόπου.
Ενώ η ανάρτηση του Μπρετόν απεικονίζει ξεκάθαρα τις πολιτικές του τάσεις, η μετρημένη έκφραση της γνώμης του με προσωπική ιδιότητα, κατά τη γνώμη μου, δεν παραβιάζει το καθήκον του περιορισμού.
συμπέρασμα
Ο Μπρετόν αντιμετώπισε μεγάλες πολιτικές αντιδράσεις (για την αντίδραση του Γάλλου Προέδρου Εμανουέλ Μακρόν, δείτε εδώ ). Από νομική άποψη, ωστόσο, η έκφραση πολιτικών απόψεων από μόνη της δεν είναι ασυμβίβαστη με τα καθήκοντα των μελών της Επιτροπής (ακόμα και αν αναφέρονται σε συναδέλφους). Η Πρόεδρος της Επιτροπής, Ursula von der Leyen, υπόκειται στη συμμόρφωση με τα δικά της καθήκοντα ως μέλος της Επιτροπής, είναι ελεύθερη να απαντήσει μέσω δικών της πολιτικών δηλώσεων (ή ζητώντας την παραίτηση του Breton βάσει του άρθρου 17 παράγραφος 6 της ΣΕΕ). Ωστόσο, υποστηρίζω ότι το tweet του Μπρετόν δεν παραβίαζε τις υποχρεώσεις ενός μέλους της Επιτροπής και, ως εκ τούτου, δεν μπορεί να υπόκειται στις κυρώσεις βάσει των άρθρων. 245(2) και 247 ΣΛΕΕ, όπως ανέφερε ο Γενικός Γραμματέας της Επιτροπής.
Αυτή είναι μια αυτόματη μετάφραση μιας ανάρτησης που δημοσιεύτηκε στο Verfassungsblog στη διεύθυνση URL https://verfassungsblog.de/silence-is-golden/ στις Mon, 25 Mar 2024 10:14:48 +0000.