Ο Ίρβινγκ Φίσερ είναι το παράδειγμα ακόμη και ενός καλού οικονομολόγου, που τολμά να κάνει προβλέψεις σε πραγματικές αγορές, καταστρέφοντας τη φήμη του. Ωστόσο, θεωρείται, πάνω απ' όλα από τους μονεταριστούς, ένας από τους ιδρυτές της μελέτης της αμερικανικής οικονομίας, τον οποίο επαινούν τόσο ο Tobin όσο και ο Freidman.
Ο Irving Fisher γεννήθηκε στις 27 Φεβρουαρίου 1867 στο Saugerties της Νέας Υόρκης των ΗΠΑ. Από μικρός έδειξε έντονη εξυπνάδα και πάθος για σπουδές. Αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο του Γέιλ το 1888, όπου σπούδασε μαθηματικά και οικονομική θεωρία. Η διατριβή του, με τίτλο «Μαθηματικές έρευνες στη θεωρία της αξίας και των τιμών», υπογραμμίζει αμέσως τη μοναδική προσέγγισή του στα οικονομικά, βασισμένη στην αυστηρή εφαρμογή των μαθηματικών σε οικονομικά ζητήματα.
Ο Fisher έγινε γρήγορα μια εξέχουσα προσωπικότητα στον ακαδημαϊκό χώρο. Το 1892 διορίστηκε καθηγητής πολιτικής οικονομίας στο Πανεπιστήμιο του Γέιλ, όπου θα δίδασκε για το μεγαλύτερο μέρος της καριέρας του. Η επιρροή του άρχισε να αυξάνεται και το 1918 έγινε ο πρώτος πρόεδρος της Αμερικανικής Οικονομικής Ένωσης.
Αλλά η πιο γνωστή συνεισφορά του Fisher στα οικονομικά ήταν πιθανώς η θεωρία του για τον πληθωρισμό, η λεγόμενη «Ποσοτική Θεωρία του Χρήματος», για την οποία θα σας πούμε σύντομα. . Το 1911, δημοσίευσε το «The Purchasing Power of Money», ένα βιβλίο που εισήγαγε την «Εξίσωση Fisher». θεωρήθηκε η βάση της μονεταριστικής θεωρίας.
Λίγες μέρες πριν από το κραχ της μετοχής της Wall Street, ισχυρίστηκε ότι «οι μετοχές έχουν ανέβει σε ένα νέο μόνιμο οροπέδιο». Θα μιλήσουμε και γι' αυτό αργότερα.
Κατά τη διάρκεια της καριέρας του, ο Fisher ανέπτυξε επίσης την έννοια του «δείκτη τιμών καταναλωτή» (CPI), ένα σημαντικό μέτρο του πληθωρισμού που χρησιμοποιείται ακόμα σήμερα για την αξιολόγηση των αλλαγών στις τιμές των αγαθών και των υπηρεσιών με την πάροδο του χρόνου. Ο ΔΤΚ είναι ένα κρίσιμο εργαλείο για οικονομικούς αναλυτές όπως εσείς, καθώς παρέχει μια σαφή επισκόπηση των τάσεων του πληθωρισμού, η οποία με τη σειρά της μπορεί να έχει σημαντικό αντίκτυπο στις επενδυτικές αποφάσεις.
Προσωπικά, ο Irving Fisher αντιμετώπισε επίσης σημαντικές προκλήσεις. Στα νιάτα του ήταν άρρωστος από φυματίωση, όπως ο πατέρας του και για τρία χρόνια χρειάστηκε να νοσηλευτεί σε σανατόριο. Ήταν ακραίος λάτρης της υγείας, κατά του καπνίσματος, του αλκοόλ και ήταν επίσης υπέρ της απαγόρευσης και της μη κατανάλωσης κρέατος. Γιος της εποχής του, ήταν υπέρ των ακραίων χειρουργικών και ιατρικών πρακτικών σε μια προσπάθεια να θεραπεύσει τη σχιζοφρενή σύζυγό του. Εν ολίγοις, ήταν πονηρός που εμπιστευόταν τους γιατρούς. Έζησε 80 χρονών, έντεκα λιγότερο από τον Ουίνστον Τσόρτσιλ που έπινε, κάπνιζε και έτρωγε κρέας…
Η ποσοτική θεωρία του χρήματος, ο πληθωρισμός και η πραγματική απόδοση
Η θεωρία του Fisher για το κεφάλαιο και τους τόκους βασίζεται σε δύο θεμελιώδεις αρχές: την αρχή της ανυπομονησίας και την αρχή της σκοπιμότητας. Η αρχή της ανυπομονησίας δηλώνει ότι οι άνθρωποι προτιμούν να καταναλώνουν σήμερα παρά αύριο, εκτός εάν υπάρχει κίνητρο για αναβολή της κατανάλωσης. Αυτό το κίνητρο είναι το επιτόκιο, το οποίο αντιπροσωπεύει το premium που λαμβάνουν οι άνθρωποι για τον δανεισμό των χρημάτων τους ή το κόστος που πρέπει να πληρώσουν για να δανειστούν τα χρήματα. Το ενδιαφέρον είναι το τίμημα του χρόνου.
Η αρχή της σκοπιμότητας ορίζει ότι οι άνθρωποι κατανέμουν τα κεφάλαιά τους σε διαφορετικές πιθανές χρήσεις με βάση την αναμενόμενη απόδοση της καθεμίας. Η αναμενόμενη απόδοση εξαρτάται από το επιτόκιο και τον κίνδυνο που σχετίζεται με κάθε επένδυση.
Σύμφωνα με τον Fisher, το κεφάλαιο είναι το άθροισμα των παρόντων περιουσιακών στοιχείων που μπορεί να παράγει μια μελλοντική ροή εισοδήματος. Το κεφάλαιο μπορεί να χωριστεί σε δύο κατηγορίες: καταναλωτικά αγαθά και κεφαλαιουχικά αγαθά. Καταναλωτικά αγαθά είναι αυτά που ικανοποιούν άμεσα τις ανάγκες ή τις επιθυμίες των ανθρώπων, όπως φαγητό, ένδυση, ψυχαγωγία κ.λπ. Τα κεφαλαιουχικά αγαθά είναι αυτά που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή άλλων αγαθών, όπως μηχανές, εργοστάσια, γη κ.λπ. Ο Fisher υποστηρίζει ότι η αξία του κεφαλαίου εξαρτάται από την παρούσα αξία του μελλοντικού εισοδήματος που δημιουργεί. Η παρούσα αξία είναι η παρούσα αξία ενός μελλοντικού ποσού που προεξοφλείται με το επιτόκιο.
Ο Fisher εισήγαγε επίσης την έννοια του πραγματικού επιτοκίου, που είναι το ονομαστικό επιτόκιο προσαρμοσμένο στον πληθωρισμό. Ο πληθωρισμός είναι η ποσοστιαία μεταβολή στο γενικό επίπεδο τιμών με την πάροδο του χρόνου. Το πραγματικό επιτόκιο μετρά το πραγματικό κέρδος ή απώλεια στην αγοραστική δύναμη των χρημάτων που δανείστηκαν ή δανείστηκαν. Ο Fisher διατύπωσε την ακόλουθη σχέση μεταξύ του ονομαστικού επιτοκίου (i), του πραγματικού επιτοκίου (r) και του ποσοστού πληθωρισμού (p):
i = r + p
Αυτός ο τύπος είναι γνωστός ως εξίσωση Fisher και στηρίζει την ανάλυση της νομισματικής πολιτικής.
Η θεωρία του Fisher για το κεφάλαιο και τους τόκους είχε μεγάλη επίδραση στην οικονομική επιστήμη και την οικονομική πρακτική. Ο Fisher παρείχε ένα σκεπτικό για τη συμπεριφορά των οικονομικών παραγόντων και βοήθησε να διευκρινιστεί ο ρόλος του χρήματος, του πληθωρισμού και της πίστωσης στην οικονομία. Ο Fisher προέβλεψε επίσης ορισμένες από τις ιδέες της σύγχρονης μακροοικονομίας, όπως η συνάρτηση κατανάλωσης, η προτίμηση ρευστότητας και η μακροπρόθεσμη ουδετερότητα του χρήματος.
Μια άλλη θεμελιώδης εξίσωση για την κατανόηση της σκέψης του Fisher, που περιέχεται στο «Η αγοραστική δύναμη του χρήματος» είναι η ακόλουθη
MV = PQ
Η εξίσωση M V = P Q είναι μια απλή αλλά ισχυρή έκφραση της σχέσης μεταξύ της ποσότητας του χρήματος σε κυκλοφορία (M), της ταχύτητας κυκλοφορίας του (V), του γενικού επιπέδου τιμών (P) και της ποσότητας των αγαθών και των υπηρεσιών που διακινούνται στην οικονομία (Q).
Αρχικά, ας δούμε την αριστερή πλευρά της εξίσωσης: M*V. Αυτό αντιπροσωπεύει τη συνολική νομισματική αξία των συναλλαγών στην οικονομία. Το M αντιπροσωπεύει το ποσό του χρήματος σε κυκλοφορία, δηλαδή τη διαθέσιμη ρευστότητα ανά πάσα στιγμή. Το V αντιπροσωπεύει τον ρυθμό με τον οποίο αυτά τα χρήματα αλλάζουν χέρια μέσω των συναλλαγών. Για παράδειγμα, εάν οι άνθρωποι ξοδεύουν χρήματα πιο γρήγορα, το V θα είναι υψηλό. Αντίστροφα, αν κρατήσουν τα χρήματα σε τραπεζικούς λογαριασμούς και δεν τα ξοδέψουν, το V θα είναι χαμηλό.
Τώρα, ας περάσουμε στη δεξιά πλευρά της εξίσωσης: P*Q. Εδώ, το P αντιπροσωπεύει το γενικό επίπεδο τιμών, δηλαδή πόσο κοστίζει ένα αντιπροσωπευτικό «καλάθι» αγαθών και υπηρεσιών στην οικονομία. Το Q αντιπροσωπεύει την ποσότητα των αγαθών και των υπηρεσιών που παράγονται και διακινούνται στην οικονομία.
Η ποσοτική θεωρία του χρήματος υποστηρίζει ότι η εξίσωση πρέπει να βρίσκεται σε ισορροπία. Με άλλα λόγια, η αξία των συναλλαγών (M V) πρέπει να ισούται με την αξία των αγαθών και των υπηρεσιών που ανταλλάσσονται (P Q). Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να υπάρχει μια αναλογική σχέση μεταξύ της ποσότητας του χρήματος σε κυκλοφορία και του γενικού επιπέδου των τιμών και της ποσότητας των παραγόμενων αγαθών και υπηρεσιών.
Μία από τις πιο σημαντικές συνέπειες αυτής της θεωρίας είναι ότι μια αύξηση στην ποσότητα του χρήματος σε κυκλοφορία (M) θα πρέπει, θεωρητικά, να οδηγήσει σε αύξηση των τιμών (P), υπό τον όρο ότι η ταχύτητα κυκλοφορίας του χρήματος (V) και η η παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών (Q) παραμένει σταθερή. Αυτό είναι γνωστό ως το νομισματικό αποτέλεσμα, το οποίο υποδηλώνει ότι ο πληθωρισμός προκαλείται κυρίως από την περίσσεια χρημάτων σε σχέση με την προσφορά αγαθών και υπηρεσιών στην οικονομία.
Το πρόβλημα είναι ότι, εμπειρικά, αυτή η εξίσωση δεν συνέβαινε πάντα ή η σημασία της τιμής V, της ταχύτητας κυκλοφορίας του νομίσματος, απλώς πάντα υποτιμήθηκε. Εάν το εκδοθέν νόμισμα δεν δαπανηθεί, αλλά αποθησαυριστεί ή καταστραφεί σε κερδοσκοπικές φούσκες, τότε δεν θα υπάρξει καμία επίδραση στην πλευρά του PQ, δηλαδή στην τιμή.
Για να δώσουμε ένα πρακτικό παράδειγμα, τα χρόνια της ευρωπαϊκής ποσοτικής χαλάρωσης, αυτά που ακολούθησαν το «Ό,τι χρειάζεται» του Ντράγκι, είδαν μια έκρηξη στην ποσότητα του χρήματος, αλλά ένα μη ανταποκρινόμενο ποσοστό πληθωρισμού. Το πλεονάζον χρήμα απλώς συσσωρεύτηκε, προκαλώντας την κατάρρευση του V, ή έχει καταλήξει σε καθαρά χρηματοοικονομική κερδοσκοπία με ελάχιστη διάχυση στην οικονομία, πρακτικά εξαφανισμένη.
Ο Ίρβινγκ Φίσερ αναγνώρισε ότι η εξίσωσή του ήταν ακατέργαστη, αλλά αυτό δεν εμπόδισε πολλούς οικονομολόγους να ουρλιάζουν αυθόρμητα κάθε φορά που αυξάνεται το απόθεμα χρήματος. .
Fisher's Misfortune: The Crisis of 1929
Όταν το καλοκαίρι του 1929 πλησίαζε στο τέλος του, ο διάσημος οικονομολόγος δ. εκφράστηκε στις σελίδες των New York Times για τη Wall Street, η αγορά βίωνε μια κάποια νευρικότητα που, σε κάθε περίπτωση, δεν προμήνυε μια επικείμενη κρίση. Οι τιμές των μετοχών είχαν αυξηθεί καθ' όλη τη διάρκεια του έτους. Οι επενδυτές είχαν κερδοσκοπήσει με δανεικά χρήματα, υποθέτοντας ότι οι καλές στιγμές θα συνεχίζονταν. Αυτή ήταν η ανοδική αγορά όλων των εποχών και όσοι είχαν παίξει ήθελαν να καθησυχαστούν ότι τα χρήματά τους ήταν ασφαλή.
Ο Fisher τους έδωσε άλλοθι για να συνεχίσουν τις εικασίες τους, προβλέποντας με σιγουριά: «Τα χρηματιστήρια έχουν φτάσει σε αυτό που φαίνεται να είναι μόνιμο υψηλό». Εκείνη την ημέρα απείχαν λιγότερο από δύο μήνες από το κραχ της Wall Street τον Οκτώβριο του 1929. Ήταν η χειρότερη ύφεση του χρηματιστηρίου στην ιστορία.
Η κρίση ξέσπασε την Πέμπτη 24 Οκτωβρίου, όταν η αγορά υποχώρησε κατά 11%. Η Μαύρη Πέμπτη ακολουθήθηκε από πτώση 13% τη Μαύρη Δευτέρα και περαιτέρω πτώση 12% τη Μαύρη Τρίτη. Στις αρχές Νοεμβρίου, ο Fisher χρεοκόπησε και το χρηματιστήριο βρισκόταν σε μια καθοδική πορεία που έφτανε μόνο τον Ιούνιο του 1932, όταν οι εταιρείες που ήταν εισηγμένες στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης είχαν χάσει το 90% της αξίας τους και ο κόσμος είχε αλλάξει τελείως.
Το μεγάλο κραχ ακολούθησε η Μεγάλη Ύφεση, η μεγαλύτερη οπισθοδρόμηση στην παγκόσμια οικονομία από την αυγή της σύγχρονης βιομηχανικής εποχής στα μέσα του 18ου αιώνα. Μέσα σε τρία χρόνια από την κακή πρόβλεψη του Fisher, το ένα τέταρτο του ενεργού πληθυσμού της Αμερικής ήταν άνεργος και απελπισμένος. Όπως το έθεσε ο οικονομολόγος JK Galbraith: «Μερικοί άνθρωποι πεινούσαν το 1930 και το 1931 και το 1932. Άλλοι βασανίστηκαν από τον φόβο ότι μπορεί να πεινάσουν».
Ωστόσο, κάποιος είχε καταλάβει ότι η αγορά δεν μπορούσε να αναπτυχθεί για πάντα, ο Joseph Kennedy, ο πατέρας του μελλοντικού προέδρου John F. Kennedy (και παππούς του σημερινού υποψηφίου Robert F. Kennedy Junior ..) εγκατέλειψε ολόκληρο το χαρτοφυλάκιό του και κράτησε ρευστότητα πριν από την κατάρρευση, για να επιστρέψει στη συνέχεια τους επόμενους μήνες, σε περιουσιακά στοιχεία των οποίων η αξία είχε καταρρεύσει, πραγματοποιώντας κέρδος 10 φορές το επενδυμένο κεφάλαιο.
Παρεμπιπτόντως, του αποδίδεται μια διάσημη φράση: 
«Όταν το γυάλισμα παπουτσιών σας έχει άκρες μετοχών, τότε το χρηματιστήριο είναι πολύ δημοφιλές για να το κάνει».
Ο Ίρβινγκ Φίσερ επηρεάστηκε προσωπικά από αυτό και η φήμη του αμαυρώθηκε σοβαρά.
Χάρη στο κανάλι μας στο Telegram, μπορείτε να ενημερώνεστε για τη δημοσίευση νέων άρθρων από τα Οικονομικά Σενάρια.
Το άρθρο Irving Fisher: ο μεγάλος οικονομολόγος που έσπασε με μια οικονομική πρόβλεψη προέρχεται από το Economic Scenario .
Αυτή είναι μια αυτόματη μετάφραση μιας ανάρτησης που δημοσιεύτηκε στο Scenari Economici στη διεύθυνση URL https://scenarieconomici.it/irving-fisher-il-grande-economista-che-si-rovino-con-una-previsione-economica/ στις Sun, 03 Sep 2023 12:52:17 +0000.